Το νερό θεωρείται το πολυτιμότερο αγαθό για τον άνθρωπο, καθώς εξυπηρετεί τις βασικές του ανάγκες, αλλά και τον βοηθά για να επιτελέσει βασικές δραστηριότητες της καθημερινότητας.
Η συγκέντρωση στα αστικά κέντρα και η βιομηχανική, αλλά και η αγροτική δραστηριότητα είχαν ως αποτέλεσμα την συχνή επιμόλυνση του πόσιμου νερού και των υδροφόρων οριζόντων από επιβλαβείς φυσικοχημικούς και μικροβιολογικούς παράγοντες.
Η ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία έχουν θεσπίσει όρια για τις περισσότερες από τις επιβλαβείς παραμέτρους αυτές, καθώς και τη συχνότητα των αναλύσεων για την παρακολούθηση της ποιότητας του.
Το επίκεντρο του ενδιαφέροντος βρίσκεται στο νερό που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση, αλλά έμφαση έχει δοθεί και στο νερό που χρησιμοποιείται για άλλες δραστηριότητες, όπως για την πόση των ζώων, για τις κολυμβητικές δεξαμενές και για την άρδευση.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ Υ2/2300/2001, μόνο διαπιστευμένα από τον Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης εργαστήρια και μάλιστα αυτά που διαθέτουν σύστημα ποιότητας σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ISO 17025
Πακέτα αναλύσεων σε νερό ανθρώπινης κατανάλωσης:
Σύνηθες Πακέτο Αναλύσεων (πλήρες)
| Φυσικοχημικές παράμετροι | Μικροβιολογικές παράμετροι |
|---|---|
| pH | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 22oC |
| Αγωγιμότητα | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 37oC |
| Σκληρότητα ολική | Κολοβακτηριοειδή (Total coliforms) |
| Σκληρότητα παροδική | Escherichia coli (E. coli) |
| Σκληρότητα μόνιμη | Enterococcus intestinal |
| Ολικά διαλελυμένα στερεά (TDS) | Pseudomonas aeruginosa |
| Ανθρακικά (CO3-2) | Clostridium perfringens |
| Όξινα ανθρακικά (HCO3-2) | |
| Αλκαλικότητα (P) | |
| Αλκαλικότητα (H) | |
| Χλωριούχα (Cl–) | |
| Νιτρικά (NO3–) | |
| Νιτρώδη (NO2–) | |
| Αμμωνιακά(NH+4) | |
| Φώσφορος (P2O5) | |
| Φθόριο (F-) | |
| Θειϊκά (SO4-2) | |
| Ασβέστιο (Ca+2) | |
| Μαγνήσιο (Mg+2) | |
| Κάλιο (K+) | |
| Νάτριο (Na+) | |
| Χαλκός (Cutot) | |
| Ψευδάργυρος (Zn+2) | |
| Μαγγάνιο (Mn+2) | |
| Σίδηρος (Fe) | |
| Βόριο (B) | |
| Χρώμιο ολικό (Cr) | |
| Χρώμιο εξασθενές (Cr+6) |
Νερό από Αντίστροφη όσμωση
Η αντίστροφη όσμωση είναι ένα σύστημα καθαρισμού του νερού, από φυσικοχημικούς αλλά και μικροβιολογικούς κινδύνους. Περιλαμβάνει μια συνθετική μεμβράνη, μέσω της οποίας διυλίζεται το νερό με κανονική πίεση αστικού δικτύου.
Μόνο τα μόρια του ύδατος διαπερνούν το ειδικό υλικό αυτής της μεμβράνης, και συλλέγονται ως απολύτως καθαρό, φιλτραρισμένο, νερό από την άλλη πλευρά.
Οι ακαθαρσίες και τα λοιπά επιβλαβή στοιχεία παραμένουν στην αντίθετη πλευρά και απορρίπτονται.
Ακόμη και μετά την εφαρμογή συστήματος καθαρισμού του νερού, χρειάζεται και πάλι μια τακτική παρακολούθηση του για την επαλήθευση της καλής λειτουργίας του.
Η παρακολούθηση αυτή περιλαμβάνει μόνο την ανίχνευση φυσικοχημικών παραμέτρων, οι οποίες ενδεχομένως παρεκκλίνουν από τα φυσιολογικά όρια.
| Φυσικοχημικές παράμετροι (μόνο) | |
|---|---|
| pH | Φώσφορος (P2O5) |
| Αμμωνιακά(NH+4) | Φθόριο (F-) |
| Ασβέστιο (Ca+2) | Νιτρικά (NO3–) |
| Μαγνήσιο (Mg+2) | Θειϊκά (SO4-2) |
| Κάλιο (K+) | Βάριο (Βa+2) |
| Νάτριο (Na+) | Πυριτικά ολικά (SiO2) |
| Μαγγάνιο (Mn+2) | Ολικός οργανικός άνθρακας |
| Σίδηρος (Fe) | BOD5 |
| Βόριο (B) | COD |
| Ανθρακικά (CO3-2) | Θολότητα |
| Όξινα ανθρακικά (HCO3-2) | Χρώμιο ολικό (Cr) |
| Χλωριούχα (Cl–) | Χρώμιο εξασθενές (Cr+6) |
Δοκιμαστική παρακολούθηση με βάση το Παράρτημα ΙΙ της ΚΥΑ Υ2/2600/2011-ΦΕΚ-892 Β’/11-7-01), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει
Σκοπός μιας δοκιμαστικής παρακολούθησης είναι η λήψη δεδομένων που οδηγούν σε αξιολόγηση της ποιότητας του νερού (οργανοληπτικής και μικροβιολογικής) που διατίθενται για την ανθρώπινη κατανάλωση.
Εξίσου σημαντική είναι η πληροφορία που προσκομίζεται αναφορικά με την αποτελεσματικότητα της επεξεργασίας του πόσιμου νερού, ιδίως της απολύμανσης – εφόσον γίνεται.
| Φυσικοχημικές παράμετροι | Μικροβιολογικές παράμετροι |
|---|---|
| pH | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 22oC |
| Αγωγιμότητα | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 37oC |
| Γεύση | Κολοβακτηριοειδή (Total coliforms) |
| Οσμή | Escherichia coli (E. coli) |
| Χρώμα | Enterococcus intestinal |
| Θολότητα | Pseudomonas aeruginosa (νερό που πωλείται προς πώληση σε φιάλες/δοχεία) |
| Αμμώνιο | Clostridium perfringens (μόνο όταν το νερό προέρχεται/επηρεάζεται από επιφανειακό νερό) |
| Υπολειμματικό χλώριο (μόνο όταν για την απολύμανση χρησιμοποιείται η μέθοδος της χλωρίωσης) | |
| Νιτρώδη (μόνο όταν για την απολύμανση χρησιμοποιείται χλωραμίνωση) | |
| Σίδηρος (μόνο όταν χρησιμοποιείται ως κροκιδωτικό) | |
| Αργίλιο (μόνο όταν χρησιμοποιείται ως κροκιδωτικό) |
Ελεγκτική παρακολούθηση με βάση το Παράρτημα ΙΙ της ΚΥΑ Υ2/2600/2011-ΦΕΚ-892 Β’/11-7-01), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει
Σκοπός μιας ελεγκτικής παρακολούθησης είναι να παρέχονται τα στοιχεία που απαιτούνται για να διαπιστωθεί κατά πόσον τηρούνται όλες οι παραμετρικές τιμές που έχουν οριστεί από την νομοθεσία .
| Φυσικοχημικές παράμετροι | Μικροβιολογικές παράμετροι | |
|---|---|---|
| pH | Ακριλαμίδιο | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 22oC |
| Αγωγιμότητα | Αντιμόνιο | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 37oC |
| Οξειδοσιμότητα | Αρσενικό | Κολοβακτηριοειδή (Total coliforms) |
| Νιτρικά | Βενζόλιο | Escherichia coli (E. coli) |
| Νιτρώδη | Βενζο-α-πυρένιο | Enterococcus intestinal |
| Αμμώνιο | Κάδμιο | Pseudomonas aeruginosa (νερό που πωλείται προς πώληση σε φιάλες/δοχεία) |
| Χλωριούχα | Χρώμιο | Clostridium perfringens (μόνο όταν το νερό προέρχεται/επηρεάζεται από επιφανειακό νερό) |
| Θειϊκά | 1,2-διχλωροαιθάνιο | |
| Φθοριούχα | Επιχλωρυδίνη | |
| Φωσφορικά | Μόλυβδος | |
| Βρωμικά | Υδράργυρος | |
| Κυανιούχα | ||
| Υπολειμματικό χλώριο | Πρόσθετα: | |
| Βόριο | Παρασιτοκτόνα | |
| Χαλκός | Σύνολο παρασιτοκτόνων | |
| Νικέλιο | Πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες | |
| Σελήνιο | Τετραχλωροαιθένιο | |
| Αργίλιο | Τριχλωροαιθένιο | |
| Σίδηρος | Ολικά τριαλογονομεθάνια | |
| Μαγγάνιο | Βινυλο-χλωρίδιο | |
| Νάτριο | Ολικός οργανικός άνθρακας | |
| Χρώμα | ||
| Γεύση | ||
| Οσμή | ||
| Θολότητα | ||
Συμπληρωματική παρακολούθηση
Στο σημείο αυτό, περιλαμβάνονται εξεζητημένες αναλύσεις, στην περίπτωση που υπάρχουν ενδείξεις για την παρουσία των παρακάτω επικίνδυνων παραγόντων.
| Φυσικοχημικές παράμετροι | Μικροβιολογικές παράμετροι |
|---|---|
| PCB’s –PCT’s | Σαλμονέλες |
| Άργυρος | Σταφυλόκοκκοι παθογόνοι |
| Φαινολικές ενώσεις | Βακτηριοφάγοι των κοπράνων |
| Υδρογονάνθρακες εν διαλύσει ή εν γαλακτομάτι – ορυκτέλαια | Ιοί των εντέρων |
| Επιφανειοδραστικοί παράγοντες | Escherichia coli (E. Coli) O:157 |
| Φώσφορος (P2O5) | Καμπυλοβακτηρίδιο |
| Ξηρό υπόλειμμα | Παρασιτικοί οργανισμοί |
| Κάλιο | Φύκη |
| Υδρόθειο | Άλλα μορφοποιημένα στοιχεία (ζωάρια) |
Άδεια χρήσης νερού για ύδρευση & πόση ζώων – ΚΥΑ 150559 (ΦΕΚ 1440/Β’/16.06.2011)
| Φυσικοχημικές παράμετροι | Μικροβιολογικές παράμετροι (μόνο για πόση ζώων) |
|---|---|
| pH | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 22oC |
| Αγωγιμότητα | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 37oC |
| Σκληρότητα ολική | Κολοβακτηριοειδή (Total coliforms) |
| Αμμωνιακά(NH+4) | Escherichia coli (E. coli) |
| Χλωριούχα (Cl–) | Enterococcus intestinal |
| Νιτρικά (NO3–) | |
| Νιτρώδη (NO2–) |
Νερό για άρδευση / ενεργειακή χρήση – ΚΥΑ 150559 (ΦΕΚ 1440/Β’/16.06.2011)
| Φυσικοχημικές παράμετροι | Μικροβιολογικές παράμετροι (μόνο για πόση ζώων) |
|---|---|
| pH | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 22oC |
| Αγωγιμότητα | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 37oC |
| Σκληρότητα ολική | Κολοβακτηριοειδή (Total coliforms) |
| Αμμωνιακά(NH+4) | Escherichia coli (E. coli) |
| Χλωριούχα (Cl–) | Enterococcus intestinal |
| Νιτρικά (NO3–) | |
| Νιτρώδη (NO2–) |
Νερό κολυμβητικής δεξαμενής – Υγειονομική διάταξη Γ1/443/73
Θεμελιώδους σημασίας για την καλή λειτουργία των πισινών και άλλων εγκαταστάσεων αναψυχής, όπως πισίνες spa και πισίνες υδροθεραπείας είναι ο έλεγχος του νερού από μικροβιολογικής απόψεως.
Ακόμη, πρέπει να ελέγχονται οι θάλασσες, τα ποτάμια και οι λίμνες που θεωρούνται κολυμβητικές περιοχές, καθώς και οι ιαματικές πηγές. Δυστυχώς, τα παθογόνα μικρόβια, όταν βρεθούν στο νερό μπορούν να αναπτυχθούν φυσιολογικά και να πολλαπλασιαστούν.
Επίσης, πραγματοποιείται έλεγχος του χλωρίου για να εξασφαλιστεί η καλή λειτουργία του συστήματος απολύμανσης της πισίνας, καθώς η συγκέντρωσή του ορίζεται και από τη νομοθεσία.
| Φυσικοχημικές παράμετροι | Μικροβιολογικές παράμετροι |
|---|---|
| pH | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 37oC |
| Αλκαλικότητα ολική | Κολοβακτηριοειδή (Total coliforms) |
| Χλώριο υπολειμματικό/ ολικό | Escherichia coli (E. coli) |
Έλεγχος για Λεγιονέλλα
H Λεγιονέλλα (Legionella) είναι ένας μικροοργανισμός υδατογενούς προέλευσης, που προκαλεί νόσο στον άνθρωπο (Νόσος των Λεγεωνάριων, Πυρετός Pontiac).
Θάλασσα & Ιχθυοκαλλιέργειες
Οι οδηγίες 2000/60/ΕΕ και 91/493/ΕΕ, καθορίζουν τις απαιτούμενες αναλύσεις στα πλαίσια του ποιοτικού ελέγχου των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας. Με γνώμονα αυτές τις οδηγίες έχουν δημιουργηθεί αντίστοιχα πακέτα αναλύσεων που περιλαμβάνουν ως υπόστρωμα το θαλασσινό νερό, αλλά και το ίζημα του πυθμένα.
Θαλασσινό νερό
|
Φυσικοχημικές παράμετροι |
Μικροβιολογικές παράμετροι |
|
|---|---|---|
| pH | Νιτρώδη (NO2ˉˉ) | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 22oC |
| Αγωγιμότητα | Αμμωνιακά (NH4+) | Ολική μεσόφιλη χλωρίδα 37oC |
| Αλατότητα | Φώσφορος (P2O5) | Κολοβακτηριοειδή (Total coliforms) |
| Θολερότητα | Ασβέστιο (Ca+2) | Escherichia coli (E. coli) |
| Ολικά Αιωρούμενα Στερεά | Μαγνήσιο (Mg+2) | Enterococcus intestinal |
| Ολικά Διαλυμένα Στερεά | Κάλιο (Κ+) | Salmonella spp. |
| B.O.D5 | Νάτριο (Na+) | |
| C.O.D. | Ολικός Οργανικός Άνθρακας(Τ.Ο.C.) | |
| Χλωριούχα (Cl– ) | Ολικός Φώσφορος (P) | |
| Νιτρικά (NO3ˉ ) | ||
Θαλασσινό ίζημα
| Παράμετρος | Μέθοδος |
|---|---|
| Υγρασία | Σταθμική @105 °C |
| Ολικός Οργανικός Άνθρακας (TOC) | Walkley-Black |
| Ολικό Άζωτο | AOAC 978.04 B |
| Φώσφορος | AOAC 966.01 |
| Αρσενικό | Hydride-A.A.S. |
| Κάδμιο | ISO 15586 Annex B |
| Μόλυβδος | ISO 15586 Annex B |
| Υδράργυρος | Hydride-A.A.S. |
| Χαλκός | ISO 15586 Annex B |
| Χρώμιο | ISO 15586 Annex B |
| Ψευδάργυρος | A.A.S. |